HƯỚNG DẪN CHĂM SÓC, XỬ TRÍ PHẢN ỨNG SAU TIÊM CHỦNG

1. Đặt vấn đề:
Chăm sóc điều trị là một ưu tiên hàng đầu đối với mỗi trường hợp phản ứng sau tiêm chủng. Những phản ứng thông thường sau tiêm chủng như sốt nhẹ và đau chỉ là những phản ứng tạm thời và có thể hồi phục nhờ sự chăm sóc, xử trí của cha mẹ hoặc người chăm sóc. Tuy nhiên các trường hợp tai biến nặng sau tiêm chủng cần được chăm sóc và điều trị tích cực tại các cơ sở y tế.
2. Hướng dẫn theo dõi chăm sóc, xử trí phản ứng sau tiêm chủng
Sau khi tiêm, bố mẹ nên cho trẻ ở lại nơi tiêm chủng ít nhất 30 phút để theo dõi xem trẻ có bị phản ứng nặng không để được xử lý kịp thời.
Hướng dẫn chăm sóc tại nhà:
Người được tiêm chủng phải được theo dõi tại nhà ít nhất 24 giờ sau tiêm. Trường hợp người được tiêm chủng là trẻ em thì người theo dõi trẻ phải là người trưởng thành và biết chăm sóc trẻ. Các dấu hiệu cần theo dõi tại nhà bao gồm:
– Toàn trạng
– Tinh thần, tình trạng ăn, ngủ
– Dấu hiệu về nhịp thở
– Nhiệt độ, phát ban
– Các biểu hiện tại chỗ tiêm (Sưng, đỏ…)
Đối với trẻ em cần cho trẻ bú mẹ hoặc uống nước nhiều hơn, bế, quan sát trẻ thường xuyên chú ý không chạm, đè vào chỗ tiêm, không đắp bất cứ thứ gì vào chỗ tiêm.
Người được tiêm chủng cần được đưa ngay tới cơ sở y tế theo dõi, điều trị nếu có các biểu hiện như khó thở, sốt cao co giật, trẻ khóc kéo dài, tím tái…
Hướng dẫn xử lý các phản ứng thông thường sau tiêm chủng:
– Sốt nhẹ (dưới 38,50 C): Uống nhiều nước, tiếp tục ăn uống bình thường, cho trẻ mặc quần áo thoáng mát. Một số trường hợp có bệnh lý về tim mạch, viêm phổi hoặc có tiền sử sốt cao co giật có thể dùng thuốc hạ sốt khi thân nhiệt trên 380 C.
– Sưng đau tại chỗ tiêm: Có thể dùng khăn thấm nước lạnh, sạch chườm lạnh tại nơi tiêm.

BS PHẠM VĂN CHIẾN – TTYTDP